بالابر چیست ؟

ساده ترین تعریفی که از این وسیله میتوان ارائه کرد اینست :

وسیله ایست که جهت بالا بردن افراد و تجهیزات و رساندن به ارتفاعی مشخص جهت کار در آن ارتفاع استفاده می شود . البته باید توجه داشت که دسته بندی انواع بالابر جایگاهی ندارند.

بالابر ها هم دارای شکل و اندازه های گوناگونی هستند و دارای مکانزم های مختلفی هستند. مکانیزم بالابری روی عملکرد ، شکل و اندازه و ظرفیت دستگاه تاثیر می گذارد . از انواع مکانیزم هامی توان به مکانیزم های هیدرولیکی – زنجیری – کابلی اشاره کرد . در مدل های هیدرولیکی مکانیزم بالابری توسط مدار هیدرولیک و انتقال نیرو توسط سیال تحت فشار تامین می گردد .در مکانیزم های زنجیری و کابلی نیروی لازم برای بالا بردن توسط وینچ برقی یا دستی تامین می شود . شایان ذکر است که قیمت مدل های هیدرولیکی نسبت به انواع دیگر قیمت بالاتری دارند و عملکرد و کارایی و همچنین ایمنی آنها نیز بیشتر است .

به طور کلی بالا بر ها بر اساس قابلیت حرکتی آنها ( قابلیت جابجا شدن ) دسته بندی می شوند . این دسته بندی شامل دو دسته می شود .

با لابر های ثابت (Fixed Platform)
همانطور که از نام آنها مشخص است این بالا بر ها در محل خود ثابت هستند و قابل جابجا شدن نیستند . از این نوع  در انبار های مختلف – خطوط تولید کارخانجات و داخل ساختمان ها استفاده می گردد. اگر به کارواش و تعمیرگاه های خودرو مراجعه کرده باشید حتما یک نمونه از این بالا بر های ثابت را دیده اید .

دسته بندی بالابر های ثابت به صورت زیر است :

الف )  ثابت نوع آکاردئونی (Fixed Scissor Lifts)

در این نوع  که شبیه یک آکاردئون یا قیچی عمل می کند بازوهای بالا بر توسط یک جک از هم باز شده و به ارتفاع مورد نظر می رسد . از ویژگی های بارز این مدل می توان به قدرت و ظرفیت زیاد و همچنین ایمنی بالای آن اشاره کرد .

ب)  ثابت زنجیری و کابلی

نیروی مورد نیاز حرکت این نوع بالابر توسط یک موتور یا وینچ تامین می شود . وینچ کابل و زنجیر مثصل به سبد بالا بر را را بالا و پایین می کند .امنیت این مدل کم است . بازرسی مداوم این نوع بالا بر ثابت بسیار ضروری است تا از وقوع حوادث جلوگیری شود.

ج)  ثابت هیدرولیکی زنجیری و کابلی

در این نمونه چرخ زنجیر و یا قرقره کابل توسط جک هیدرولیک نیمی از کورس حرکت را طی کرده و نیرو توسط زنجیر یا کابل به میز کار انتقال پیدا می‌کند و کل مسیر را طی می‌نماید. کاربرد این مدل هم در زمینه حمل بار می باشد.

د)  ثابت جک مستقیم

این نمونه از بالا بر در کارواش ها و تعمیر گاه های اتومبیل کاربرد فراوان دارد و اکثر مردم با آن اشنا هستند. یک جک به طور مستقیم به میز کار متصل است و آن را بالا و پایین می کند .

بالابر های متحرک و جابجا شونده (Aerial Work Platform)
این نوع برای استفاده افراد طراحی شده اند و قابلیت جابجایی از نقطه ای به نقطه دیگر را دارند. برخی مدل های آن ( مدل های پشت خودرویی ) قابلیت جابجایی بین مسافت های طولانی را نیز دارند. از کاربرد های این نوع  می توان به کار در ارتفاع ساختمان ها – کار در خطوط برق – آتش نشانی و … اشاره نمود. بالابر های متحرک به دو دسته کلی تقسیم می شوند :

الف ) متحرک با دسترسی عمودی

این نوع  فقط به صورت عمودی بالاو پایین می رود و هیچ گونه حرکت افقی را ایجاد نمی کند و برای کار بایستی دقیقا زیر محل کار قرار گیرند . یک نمونه متداول از این نوع بالا  بر مدل هیدرولیکی آکاردئونی است .

ب ) متحرک با دسترسی عمودی و افقی

این نوع توانایی ایجاد دسترسی عمودی و افقی را دارا می باشد و در اصطلاح به آن بوم لیفت (Boom Lift) گفته می شود . برخی از این مدل به صورت خود کشنده هستند و برخی هم به صورت بالا بر پشت خودرویی ( پشت کامیونی – پشت نیسانی ) می باشند . برخی هم به صورت قابل یدک به بازار عرضه می شوند. مکانیزم این نوع بالا بر ها هیدرولیکی است و دارای ایمنی بسیار زیادی هستند. بالا بر های سیار دارای انواع آکاردئونی – مفصلی – تلسکوپی – مفصلی تلسکوپی ارائه می شوند که هر کدام دارای خصوصیات و مزایا و معایبی است .

دسته بندی بالابر ها از نظر نوع مکانیزم بالابری

بالابر هیدرولیکی : در این نوع مکانیزم بالابری توسط جک و مدار هیدرولیک تامین می گردد. برای آشنایی کامل با این نوع به برگه بالابر هیدرولیکی مراجعه کنید .
بالابر زنجیری : حرکت این نوع بالابر و وسیله وینچ و زنجیر می باشد . برای ایمنی بیشتر این نوع بالابر ها از زنجیر های دوبل و ترمزهای ضد سقوط استفاده می شود ، با این حال ایمنی نوع از مدل های هیدرولیکی به مراتب پایین تر است و توصیه می شود به عنوان بالابر نفری استفاده نشود.
بالابر کابلی : در این مدل از وینچ و کابل برای بالابر رفتن استفاده میشود . برای ایمنی بیشتر از کابل های دوبل و ترمزهای ضد سقوط استفاده می شود. امنیت این بالابر بسیار پایین است .
انواع بالابر نفر

بالابر های آکاردئونی یا قیچی (Scissor lift)
این مدل ها دارای کاربرد های فراوانی از قبیل استفاده در صنعت ، خدمات عمومی ، کار در ارتفاع ساختمان ها ، صنایع هواپیمایی می باشند . ارتفاع کاری این بالا بر ها با توجه به نیاز مشتری از 3 متر الی حدود 35 متر می باشد. ویژگی بارز این بالا بر ها ظرفیت بالای آنها در مقایسه با دیگر بالابر های نفر می باشد که در برخی موارد به بیش از یک تن هم می رسد. از دیگر شاخصه های این مدل امنیت بالای آن می باشد .

بالابر های تلسکوپی (Telescoping Boom Lift) : در این مدل بوم ها به مانند یک تلسکوپ به وسیله جک های هیدرولیکی از درون یکدیگر باز می شوند. ابن نوع  برای کار و فعالیت در فضاهای باز و بدون مانع بسیار مناسب می باشد . همچنین ارتفاع کاری بیشتری را نیز برای اپراتور فراهم می سازد. بالابر تلسکوپی پایداری و ثبات بسیار خوبی نیز دارند .

بالابر مفصلی (articulating boom lift) . این نمونه از بالا بر ها دارای چند بازو یا بوم بوده که لولا یا مفصل به اپراتور این امکان را میدهد از بین موانع مختلف عبور کرده و همچنین به نقاط کور دسترسی پیدا کند . این محصولات چند منظوره برای دسترسی جاهای تنگ و دشوار بسیار مناسب هستند . این نمونه ها در جهان به Z سیستم نیز معروف هستند .

بالابر مفصلی – مفصلی تلسکوپی :

این نوع  ترکیبی از دو مکانیزم تلسکوپی و مفصلی می باشد . بوم های این مدل به صورت مفصلی و تلسکوپی باز می شوند و قدرت مانور بالای را برای اپراتور فراهم می کنند و به راحتی می توانند از موانع عبور کنند.
بالابر تلسکوپی مفصلی – های پشت خودرویی (Truck Mounted Platform) .چنانچه هر کدام از مکانیزم های آکاردئونی – مفصلی – تلسکوپی روی کامیون یا وانت نصب شود بالابر پشت خودرویی تولید میگردد. در بالا بر های پشت خودرویی نیروی مورد نیاز از طریق مدار هیدرولیک و پمپ T.O که به بغل گیربکس خودروی حامل متصل میشود تامین میگردد.با توجه به ارتفاع کاری می توان بالابر را روی خودروی نیسان ( بالابر نیسانی ) و روی کامیون نصب کرد. در حال حاضر بالابر نیسانی 14 متری در کشور تولید می شود. بلندترین بالابر جهان می تواند به ارتفاع 112 متری دسترسی پیدا کند.

بالابر قابل یدک :

این نمونه به صورت یدک به کامیون و یا وانت متصل می شود و میتوان آنرا به مناطق مختلف جابجا کرد .و در هر محیطی قابل استفاده می باشد. نیروی آن ها توسط موتور الکتریکی – دیزلی – بنزینی و یا هیبریدی تامین می شود.
بالابر های عنکبوتی (Spider Lift) ویژگی بارز این نوع  چابکی و قابلیت جابجایی آن در هر مکانی است . زمانی که این بالاب ر بسته باشد دارای عرض و ارتفاع بسیار کمی میشود. به کمک جک های جانبی می تواند در سطوحی با شیب حدود 40 درجه ایستایی داشته باشد.

بن نوع بالابر برای کار و فعالیت در فضاهای باز و بدون مانع بسیار مناسب می باشد . همچنین ارتفاع کاری بیشتری را نیز برای اپراتور فراهم می سازد. بالابر تلسکوپی پایداری و ثبات بسیار خوبی نیز دارند . شرکت کارا هیدرولیک دماوند انواع بالابر تلسکوپی از ارتفاع کاری ۱۱ الی ۲۲ متر را تولید می کند . برای اولین بار در میان تولید کنندگان داخلی بالابر تلسکوپی مدل KT140 با ارتفاع کاری ۱۴ متر که قابلیت نصب روی وانت نیسان را دارد  در شرکت دماوند طراحی و تولید گردد.

wiki

این نمونه دارای چند بازو یا بوم بوده که لولا یا مفصل به اپراتور این امکان را میدهد از بین موانع مختلف عبور کرده و همچنین به نقاط کور دسترسی پیدا کند . این محصولات چند منظوره برای دسترسی جاهای تنگ و دشوار بسیار مناسب هستند . این نمونه از بالا برها در جهان به Z سیستم نیز معروف هستند .

چرا باید بالا بر مفصلی انتخاب کنیم ؟

نیاز به دسترسی به جاهای محدود دارید .

نیاز به دسترسی و عبور از موانع دارید .

هنگامی که در فضای باز فعالیت می کنید.

هنگامی که نیاز است در فضای مانند خیابان پل زده شود و خیابان مسدود نگردد.

مدل های مفصلی دسترسی افقی کمتری نسبت به نمونه های تلسکوپی دارند . اما انعطاف پذیری بیشتری برای بالابرفتن و دسترسی به محیط کار را فراهم می سازند.

wiki